Nieuwe stelsel zet pensioensector voor ingrijpende IT-uitdaging

De komst van het nieuwe pensioencontract noodzaakt pensioenuitvoerders om hun IT-processen ingrijpend aan te passen. “De nieuwe regelgeving brengt extra complexiteit en dynamiek en dit betekent voor veel uitvoerders dat het IT-landschap hiervoor op de schop moet”, aldus Marten de Boer, expert Actuarial Technology bij Triple A – Risk Finance.

De Boer signaleert een onderbelichte kant van het nieuwe pensioencontract: de eisen die het stelt aan de administratiesystemen van pensioenuitvoerders. De individualisering van het pensioen en de toegenomen regelgeving omtrent transparantie vereisen complexe berekeningen, die snel en met grote accuratesse moeten kunnen worden uitgevoerd, aldus de expert.

De Boer: “Veel systemen bij pensioenuitvoerders zijn simpelweg niet voorbereid op die extra eisen. Dit is niet alleen wat wij als actuarieel softwarebouwer zien, maar we horen het ook van onze klanten: pensioenuitvoerders maken zich zorgen of ze deze klus wel kunnen klaren. De nieuwe regelgeving vraagt om forse aanpassingen waar de pensioensector niet omheen kan.”

Complexer voor uitvoerders

Een van de doelen van het nieuwe pensioencontract is dat het stelsel eenvoudiger wordt. Volgens De Boer gaat dat voor de IT-kant echter niet op. “Het nieuwe stelsel zorgt juist voor meer complexiteit en is administratief een stuk uitdagender. Er is namelijk niet gekozen voor een puur individueel stelsel, maar collectieve elementen blijven bestaan, zoals bijvoorbeeld het collectief beleggen. Bij het vertalen van collectieve resultaten naar de individuele pensioenvermogens moeten complexe verdeelsleutels worden toegepast. Bovendien is onze verwachting dat een dynamisch proces is en dat resultaten frequenter worden bepaald dan uitvoerders van middelloonregelingen momenteel gewend zijn.”

Meer dynamiek

Tot nu was een pensioenadministratie redelijk statisch. Behoudens individuele mutaties wijzigde een aanspraak meestal maar eens per jaar. Met de komst van het nieuwe pensioencontract wordt er meer dynamiek verwacht van de administratie.

Deelnemers gaan duidelijker merken dat ze beleggingsrisico’s dragen, onder meer doordat hun persoonlijke pensioenvermogen dagelijks fluctueert. Dat betekent dat ze een grotere behoefte hebben om vaker geïnformeerd te worden, voorziet De Boer. “Deelnemers verwachten direct inzage in wat er is opgebouwd. Hoe meer risico ze dragen, des te groter die behoefte zal worden.”

Het huidige administratiesysteem

Op basis van die informatiebehoefte en nieuwe transparantieregels zullen pensioenuitvoerders hun administratiesysteem dus anders moeten inrichten of zelfs ingrijpend moeten veranderen, meent De Boer.

“Veel administratiesystemen zijn op dit moment slechts gedeeltelijk in staat te voldoen aan de eisen die het pensioenakkoord stelt. Daarmee zeggen we niet dat de bestaande administratiesystemen niet goed zijn.

Echter, pensioenuitvoerders moeten zich realiseren dat de behoefte gaat veranderen naar een meer dynamische omgeving waarbij er ook een veel grotere link is met de onderliggende beleggingen. Dit vraagt om een aanpassing van de systemen. Daarbij kan de bestaande basis best als uitgangspunt dienen.”

Gecertificeerde software

De uitkomsten van de pensioenberekeningen moeten natuurlijk ook kloppen. Dat vereist naast een goed administratief systeem ook een gedegen toepassing van de actuariële rekenregels, stelt De Boer. “Dit goed combineren is best een uitdaging. We hebben bij de implementatie van de uniforme rekenmethode gezien dat een afwijkende interpretatie van de rekenregels voor grote verschillen in de einduitkomst kan zorgen. Dat is niet wenselijk.”

Toezichthouder DNB kan hier weinig aan veranderen, weet De Boer. “Zij kan niet alle software gaan controleren. De software zou je door een onafhankelijke partij moeten laten certificeren. Bij ons gebeurt dat door een externe actuaris. Opdrachtgevers die onze software afnemen kunnen daarop rekenen en vragen ook naar een dergelijke garantie. Ze moeten hierop kunnen vertrouwen, omdat zij uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor de juistheid van de uitkomsten.”

SaaS-applicaties als oplossing?

Vanaf de oprichting werkt Triple A op het snijvlak van actuariaat en IT. Waar dat eerst ging om het opzetten van complexe rekenmodellen voor intern gebruik, is dat in de afgelopen jaren gegroeid naar professionele dienstverlening aan pensioenuitvoerders, -fondsen, verzekeraars en (pensioen)softwareleveranciers.

Met name de uniforme rekenmethodiek heeft voor deze ontwikkeling gezorgd. “Op dit moment maken diverse organisaties gebruik van onze URM-applicatie. Het gaat hierbij om een SaaS-applicatie die gevoed wordt met informatie uit de bestaande systemen en klanten snel, accuraat en betrouwbaar in staat stelt te voldoen aan hun wettelijke verplichtingen. Dit leidt niet tot grote administratieve verzwaringen en eventuele aanpassingen van de rekenregels hebben geen directe impact op het administratiesysteem. Waar klanten verwachtten dat een URM-doorrekening van de deelnemersportefeuille wekenlang kon duren, kan dat met onze applicatie binnen enkele uren. Voor een individuele doorrekening is de doorlooptijd slechts een fractie van een seconde, wat de applicatie eveneens zeer geschikt maakt voor portaalberekeningen.”

De actuariële component in het pensioenakkoord is vele malen groter dan die in de uniforme rekenmethodiek. Voor uitvoerders en (pensioen)softwareleveranciers vormt dat een uitdaging die in de optiek van De Boer in de huidige aanpak van het pensioenakkoord nog onderbelicht is. “Wij zijn op dit moment met diverse uitvoerders in gesprek over de impact van het pensioenakkoord en de actuariële complexiteit. Ons advies is om niet het kind met het badwater weg te gooien; bestaande systemen kunnen goed als basis gebruikt worden als deze gecombineerd worden met innovatieve SaaS-applicaties.”