IORP II Europese richtlijn om het toezicht op pensioenfondsen te harmoniseren.

IORP II: goede voorbereiding cruciaal

IORP II is een richtlijn vanuit de Europese Unie om het toezicht op pensioenfondsen te harmoniseren. Per januari 2019 wordt deze regelgeving van kracht en vormt IORP II onderdeel van de wet- en regelgeving voor pensioeninstellingen in Nederland. DNB ziet als toezichthouder toe dat pensioeninstellingen voldoen aan de IORP-richtlijn. Pensioenfondsen moeten daarom nu aan de slag om tijdig aan de nieuwe vereisten te voldoen.

Een slechte voorbereiding kan leiden tot gaten in de bedrijfsvoering waardoor risico’s niet adequaat worden beheerst.

Een slechte voorbereiding kan leiden tot gaten in de bedrijfsvoering waardoor risico’s niet adequaat worden beheerst. Bovendien kan er een overlap zijn van werkzaamheden tussen nieuwe en bestaande functies, waardoor uitvoeringskosten onnodig hoog zijn.

Betere bestuursbesluiten door IORP II richtlijn

De kern van IORP II ligt in de scheiding der machten: uitvoering, advies en controle mogen niet meer in de zelfde hand liggen. Dat betekent dat u sleutelfuncties moet benoemen, risicomanagement stevig moet verankeren in de governance en besluitvorming en dat u de werking hiervan helder aantoonbaar moet maken. U heeft daarom inzicht nodig in de mate waarin uw organisatie voldoet aan IORP II, zodat het fondsbestuur de juiste prioriteiten kan stellen en betere besluiten nemen.

Three lines of Defence model

Een belangrijk vraagstuk is hoe u de onafhankelijkheid van de risicomanager en andere sleutelfuncties kunt waarborgen volgens het Three Lines of Defence model. Pensioenfondsen hebben nu hun tweede lijn op verschillende manieren ingevuld. Een onafhankelijke internal auditfunctie als derde lijn ontbreekt vaak nog. De specifieke invulling van de sleutelfuncties is sterk afhankelijk van de bestuurlijke en organisatorische context van het pensioenfonds. De meeste taken worden wel uitgevoerd, maar niet precies volgens het Three Lines of Defence model.

Vooral het formeel vastleggen van taken en bevoegdheden van de tweede lijn vergt bij veel pensioenfondsen aandacht en verfijning. De actuariële functie zoals vormgegeven onder IORP II, kent veel overlap met de huidige certificerend actuaris en adviserend actuaris (IORP 2 is een uitdaging voor de actuaris).

Het komende jaar zullen pensioenfondsen rollen en taken conform dit model moeten beleggen om te kunnen voldoen aan IORP II

Eigen-risicobeoordeling (ERB)

De ERB is in IORP II een nieuw verplicht element, vergelijkbaar met ICAAP voor banken en ORSA voor verzekeraars. Hoewel verzekeraars de ORSA aanvankelijk vooral als een compliance exercitie ervoeren, zien nu veel raden van bestuur de meerwaarde ervan in. De ERB biedt aan pensioenfondsen de mogelijkheid om risico’s naar de toekomst te projecteren en af te stemmen op de strategie. In de ERB komen ook de risico’s buiten het standaard FTK- en FIRM-raamwerk en de ALM aan bod. Het gebruik van extreme scenario’s en what if-analyses geven veel waardevol inzicht aan het bestuur.

IORP II Governance en Risicomanagement Scan

Hoewel pensioenfondsen al veel IORP II elementen hebben ingeregeld, zijn veel pensioenfondsen zich nog aan het oriënteren op hun IORP II aanpak. Daarvoor heeft Triple A een IORP II risk governance scan ontworpen. Deze scan levert u een helder beeld van de fits & gaps tussen uw huidige situatie en de nieuwe vereisten. Op basis van de scan kan het fonds de juiste prioriteiten stellen in de aanpassing van de governance en het risicomanagement van het fonds. De uitkomsten uit deze IORP II scan is voor het pensioenfonds een helder startpunt waarop u het verdere implementatieplan kunt baseren.